Các loại bệnh hại lúa và cách phòng trừ như thế nào?. Bệnh và sâu hại luôn là một vấn đề nghiêm trọng tác động đến chất lượng và năng suất nông sản tại Việt Nam. Các loại bệnh và sâu hại thường gặp như bệnh đốm vằn, bệnh cháy lá, bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá,… xuất hiện ở mọi mùa, đặc biệt là vào mùa hè và thu.
Để nhận biết các dấu hiệu của bệnh và sâu hại và cách phòng tránh kịp thời trên cây lúa, một bài viết hướng dẫn đã được biên soạn, mà bà con nông dân không nên bỏ qua.
Vấn đề sâu, bệnh hại lúa tại Việt Nam hiện nay
Dữ liệu từ Viện Nghiên cứu Lúa Quốc tế (IRRI) cho biết rằng diện tích trồng lúa chiếm 82% trong tổng diện tích đất canh tác của Việt Nam. Khoảng 52% sản lượng lúa của Việt Nam được sản xuất tại vùng đồng bằng sông Cửu Long, trong khi 18% xuất phát từ vùng đồng bằng sông Hồng. Những con số này cho thấy rằng lúa đóng vai trò quan trọng và mang lại giá trị kinh tế lớn nhất cho ngành nông nghiệp tại Việt Nam.
Hiện nay, các bệnh do vi khuẩn, nấm và virus đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt là trong điều kiện độ ẩm cao, nhiều mưa và gió. Trong những năm gần đây, với sự biến đổi phức tạp của khí hậu, nhiệt độ tăng và thời tiết không ổn định, điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các bệnh này. Điều này dẫn đến sự lan truyền nhanh chóng của bệnh, khả năng kháng thuốc và khó chữa trị khi bùng phát, gây ảnh hưởng đến 70-80% năng suất lúa và chất lượng gạo thương phẩm.
Tình hình bệnh hại đối với lúa ngày càng trở nên nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng và năng suất của cây lúa. Thậm chí, nhiều nông dân phải đối mặt với tình trạng mất trắng do sâu bệnh tấn công cây lúa. Mặt khác, việc nông dân “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” mà không có thu nhập ổn định khiến cho mùa có mùa không, gây ra nhiều khó khăn đến mức nhiều người phải bỏ nghề.
Một số bệnh hại lúa và cách phòng trừ cho bà con quan tâm
Dưới đây là một số bệnh hại lúa phổ biến và cách phòng trừ mà bà con nông dân có thể quan tâm:
Bệnh đốm vằn
Đây là một trong những bệnh phổ biến nhất gây hại cho lúa. Để phòng trừ, nông dân cần thực hiện quản lý cân nặng cây lúa, tránh tạo điều kiện ẩm ướt dưới tán lá, sử dụng các loại giống lúa có khả năng chống lại bệnh, và thuốc trừ sâu phù hợp.
Dấu hiệu nhận biết bệnh
Bệnh khô vằn, còn được biết đến với các tên gọi khác như đốm vằn hoặc ung thư, là một trong những bệnh phổ biến thường gặp trên cây lúa. Điều kiện thời tiết nóng, ẩm và thiếu ánh sáng thường làm tăng nguy cơ phát triển của bệnh này.
Bệnh thường xuất hiện ở giai đoạn lúa đẻ nhánh đến làm đòng và trổ. Lúa mới nhiễm nấm thường có biểu hiện ở bẹ lá giữa mức nước, với các vết bệnh có dạng đốm loang lổ như da beo, màu xanh xám, viền nâu, và có vẻ sưng nước. Dần dần, các đốm bệnh sẽ lan rộng, xâm nhập sâu vào bẹ lá làm cho chúng chuyển sang màu vàng, khô và chết dần.
Nấm cũng có thể lan lên trên cây lúa cho đến khi đến lá đòng. Trong thời gian dài, những nấm nhỏ màu nâu xám cứng sẽ xuất hiện. Sau đó, chúng sẽ rụng và rơi xuống nước, lây lan qua các bụi lúa bên cạnh hoặc nằm dưới đất, trong rơm rạ, tàn dư thực vật, là nguồn lây lan bệnh chủ yếu.
Cách phòng bệnh
- Để phòng tránh bệnh khô vằn, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau đây:
- Gieo cấy đúng thời vụ và duy trì mật độ gieo cấy hợp lý, không quá thưa cũng không quá đậm.
- Bón phân đầy đủ và cân đối để cung cấp dinh dưỡng cho cây lúa.
- Thường xuyên theo dõi và vệ sinh đồng ruộng để loại bỏ các vật liệu thừa và giảm nguy cơ lây lan bệnh.
- Quản lý nguồn nước một cách hiệu quả, tránh tình trạng nước ngập lụt quá cao trong trường hợp bệnh tấn công mạnh.
Bệnh cháy lá (Đạo ôn)
Bệnh này thường xuất hiện trong điều kiện ẩm ướt và nhiệt độ cao. Để phòng trừ, nông dân cần cắt tỉa lá lúa bị nhiễm bệnh và tiêu diệt các cỏ dại và cây cỏ xung quanh đồng lúa. Ngoài ra, cần tuân thủ lịch trồng đúng đắn và tránh sử dụng phân bón quá mức.
Dấu hiệu nhận biết
Dấu hiệu nhận biết bệnh đạo ôn (hay còn gọi là bệnh cháy lá) như sau:
- Trên lá lúa: Xuất hiện các chấm nhỏ màu xanh xám nhạt trên lá. Khi bệnh nặng, các vết bệnh có thể phát triển thành hình thoi màu xám tro, với viền nâu đậm xung quanh. Lá bị cháy và có thể trụi hoàn toàn ở nơi bị nhiễm nặng, gây hại nghiêm trọng cho cây lúa.
- Trên đốt thân: Vết bệnh màu nâu bao quanh đốt thân, làm cho đốt thân khô và teo lại. Đốt thân gần gốc có thể bị mục ra, gây ra tình trạng gãy đổ của cây lúa.
- Cổ bông, cổ gié: Ban đầu là một chấm nhỏ màu đen ở cổ gié hoặc tai lá, sau đó lớn dần và làm cho cổ bông héo và bông lúa trắng hoặc lép lửng.
- Trên hạt: Vết bệnh không có hình dạng cụ thể, màu nâu xám. Nấm đen ký sinh trên vỏ trấu và có thể cả bên trong hạt. Hạt giống bị nhiễm bệnh có thể là nguồn truyền bệnh sang các vụ gieo trồng khác.
Cách phòng trừ bệnh hại lúa
- Để phòng tránh bệnh đạo ôn (cháy lá), bạn có thể thực hiện các biện pháp sau đây:
- Vệ sinh đồng ruộng: Dọn sạch rơm rạ và cỏ dại để loại bỏ nguồn lây nhiễm của bệnh.
- Ưu tiên trồng giống kháng hoặc có khả năng chống chịu bệnh đạo ôn cao.
- Bón phân hợp lý giữa phân chuồng và phân N:P:K, tập trung bón phân vào giai đoạn đầu và giảm liều lượng ở giai đoạn sau tùy theo tình trạng cây lúa.
- Tránh để nước ngập sâu kéo dài, vì điều này có thể tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của bệnh.
- Theo dõi và kiểm tra đồng ruộng thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh.
Đối với bệnh đạo ôn ở cổ lá, cổ bông, cần theo dõi chặt chẽ thời gian lúa vào trổ, đặc biệt khi thời tiết diễn biến thất thường. Bạn cần phải cực kỳ chú ý trong giai đoạn này.
Bệnh vàng lùn
Đây là một bệnh lúa gây ra do virus. Để phòng trừ, nông dân cần sử dụng giống lúa kháng bệnh, tránh trồng lúa gần với những đồng lúa bị nhiễm bệnh, và kiểm soát sâu bệnh cắt tỉa và sử dụng thuốc trừ sâu.
Dấu hiệu nhận biết bệnh
Dấu hiệu nhận biết bệnh vàng lùn và lùn xoắn lá như sau:
- Bệnh vàng lùn: Lúa bị bệnh vàng lùn thường bắt đầu từ lá màu xanh nhạt chuyển dần sang màu vàng nhạt, vàng da cam rồi vàng khô. Bệnh thường bắt đầu từ chóp lá và lan dần xuống phía bên dưới của lá.
- Bệnh lùn xoắn lá: Cây lúa bị lùn, lá có màu xanh đậm. Rìa lá bị rách và gợn sóng, dọc theo gân lá có bướu. Chóp lá bị biến dạng, xoắn tít lại. Cây lúa bị nghẹn không trổ đòng được, hạt lép. Rầy nâu chích hút vào cây lúa bị bệnh và mang theo virus gây bệnh.
Cây lúa bị bệnh lùn xoắn lá thường sinh trưởng còi cọc, cây thấp lùn. Chiều cao cây, chiều dài lá, rễ… đều bị giảm sút khoảng 40 – 60% so với cây lúa bình thường. Bông lúa ngắn, ít hạt, lép lửng dẫn đến thất thu hoàn toàn hoặc giảm năng suất nghiêm trọng.
Cách phòng tránh
Để phòng tránh bệnh vàng lùn và lùn xoắn lá, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau đây:
- Cần cày bừa đất kỹ, vùi lấp tàn dư và nguồn bệnh để loại bỏ điểm tác động của bệnh trong đồng ruộng.
- Thường xuyên vệ sinh đồng ruộng sạch sẽ, loại bỏ các tàn dư và ký chủ trung gian của bệnh để giảm nguy cơ lây nhiễm.
- Gieo cấy tập trung và đồng loạt theo khuyến cáo để giảm nguy cơ bệnh lây lan.
- Ưu tiên sử dụng các giống lúa kháng bệnh và có khả năng chịu đựng bệnh để giảm tỷ lệ nhiễm bệnh và giảm thiểu thiệt hại cho cây lúa.
Sâu bệnh
Các loại sâu như sâu cuốn lá, sâu gạo, và sâu cánh phơi thường gây hại nghiêm trọng cho lúa. Để phòng trừ, nông dân có thể sử dụng phương pháp kiểm soát hóa học hoặc sinh học, như sử dụng thuốc trừ sâu phù hợp hoặc các loại côn trùng địch tự nhiên.
Dấu hiệu nhận biết
Dấu hiệu nhận biết sự gây hại của các loại sâu như sâu cuốn lá, sâu gạo, và sâu cánh phơi trên cây lúa thường bao gồm:
Sâu cuốn lá: Các lá lúa bị cuốn lại và có dấu hiệu bị ăn mòn ở phần nội dung lá. Các lá bị hại có thể mất màu, trở nên yếu và dễ bị rách.
Sâu gạo: Sâu gạo thường tấn công phần hạt của cây lúa. Dấu hiệu nhận biết bao gồm sự ăn mòn, đục lỗ hoặc biến dạng của hạt lúa.
Sâu cánh phơi: Các lá lúa bị ăn mòn, biến dạng hoặc có dấu hiệu cháy lá. Các dấu hiệu của sự tấn công này có thể thấy rõ trên phần lá, đặc biệt là ở phần lá non.
Biện pháp phòng trừ
Để phòng trừ các loại sâu như sâu cuốn lá, sâu gạo và sâu cánh phơi gây hại cho lúa, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:
- Sử dụng thuốc trừ sâu: Áp dụng các loại thuốc trừ sâu phù hợp để tiêu diệt sâu. Lựa chọn loại thuốc có hiệu quả cao nhưng không gây hại cho môi trường và sức khỏe con người.
- Trồng cây phụ và cỏ phủ đất: Trồng cây phụ hoặc cỏ phủ đất xung quanh đồng lúa để tạo ra môi trường không thuận lợi cho sự phát triển của sâu.
- Kiểm soát mật độ cây lúa: Đảm bảo mật độ cây lúa không quá cao, điều này giúp cải thiện thông gió và ánh sáng, đồng thời giảm nguy cơ lây lan của sâu.
- Thực hiện kiểm tra định kỳ: Thường xuyên kiểm tra trên cây lúa để phát hiện sớm dấu hiệu của sâu và thực hiện biện pháp kiểm soát kịp thời.
- Sử dụng phương pháp sinh học: Sử dụng các loại côn trùng địch tự nhiên hoặc vi khuẩn, nấm vi khuẩn phản ứng để kiểm soát sâu một cách tự nhiên và hiệu quả.
Bằng cách thực hiện các biện pháp phòng trừ và kiểm soát hiệu quả, bà con nông dân có thể giảm thiểu tổn thất do bệnh hại và đạt được năng suất lúa tốt hơn.
Giải pháp sử dụng phân bón hữu cơ hỗ trợ phòng trừ các loại bênh hại lúa
Phân bón hữu cơ là sản phẩm dinh dưỡng hỗ trợ cây lúa phát triển tốt trong các giai đoạn. Từ khi hạt lúa bắt đầu được bà con gieo sạ đến các giai đoạn tăng trưởng, sinh sản đến khi chín. Vậy từng giai đoạn bà con nên lựa chọn loại phân bón hữu cơ nào. Hãy cùng theo dõi tiếp nội dung bên dưới nhé!
Giai Đoạn Tăng Trưởng Từ 20 – 35 Ngày
Trong giai đoạn tăng trưởng từ 20 đến 35 ngày, việc sử dụng phân bón hữu cơ Bio Siêu Đẻ Nhánh là một giải pháp hiệu quả để tăng cường sức khỏe và phát triển của cây lúa. Sản phẩm này giúp cây lúa bật chồi mạnh mẽ, phát triển ra rễ khỏe mạnh và đẻ nhánh cực kỳ mạnh mẽ, từ đó tăng số lượng chồi. Bên cạnh đó, bộ rễ của cây lúa sẽ đâm sâu và dài hơn, giúp tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất và cứng cây, lá trở nên dày hơn.
Ngoài ra, sản phẩm cũng có khả năng hạn chế sự phát triển của sâu bệnh và chống đỡ tác động của các yếu tố gây hại khác như đạo ôn và sâu cuốn lá. Sản phẩm cũng giúp giải nghẹt rễ và hạ phèn một cách tối ưu, từ đó cải thiện sức khỏe và năng suất của cây lúa.
Đặc biệt, Bio Siêu Đẻ Nhánh có thể được kết hợp với thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) để tăng cường khả năng phòng chống các bệnh hại như đạo ôn và sâu cuốn lá trong quá trình phát triển của cây lúa. Điều này giúp đảm bảo sức khỏe và hiệu suất cao nhất cho vụ mùa.
>>> Tham khảo: Bio Siêu Đẻ Nhánh – Cứng Cây, Kích rễ, Hạ phèn
Giai Đoạn Sinh Sản Từ 35 – 65 Ngày
Trong giai đoạn sinh sản từ 35 đến 65 ngày, việc sử dụng sản phẩm phân bón Bio Siêu Rước Đòng sẽ giúp tăng cường sức khỏe và hiệu suất của cây lúa. Sản phẩm này giúp lá lúa trở nên dày hơn, thân cây cứng cáp hơn và đòng khỏe mạnh, to và đầy đặn hơn. Bông lúa sẽ trở nên dài và có nhiều hạt hơn, từ đó tăng tỷ lệ hạt chắc trên bông và nuôi dưỡng lá đòng xanh lâu.
Trong quá trình này, bà con có thể kết hợp sản phẩm với thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) để hỗ trợ điều trị vi khuẩn và kiểm soát các loại sâu cuốn lá khác nhau gây hại cho cây lúa. Điều này giúp bảo vệ cây lúa khỏi các mối nguy hiểm và đảm bảo sự phát triển và sản xuất lúa ổn định và hiệu quả nhất.
>>> Tham khảo thêm: Bio Siêu Rước Đòng – Công Nghệ Nano Siêu Thẩm Thấu
Giai Đoạn Chín 65 – 100 Ngày
Trong giai đoạn chín từ 65 đến 100 ngày, bà con có thể sử dụng sản phẩm phân bón hữu cơ Organic Bio Allicin để tăng cường sức khỏe và hiệu suất của cây lúa. Sản phẩm này được sử dụng cho hai giai đoạn quan trọng là giai đoạn chín sữa hoặc cong trái me.
Khi sử dụng trong giai đoạn này, Organic Bio Allicin giúp cây lúa tăng tỷ lệ hạt chắc trên bông lúa lên đến 10%, nâng cao tuổi thọ của cây, làm cho lá đòng trở nên xanh mướt hơn và tăng năng suất từ 500-900 kg/ha. Đồng thời, nếu sử dụng sản phẩm sau khi lúa trổ hoàn toàn trong khoảng 5 – 15 ngày hoặc trước khi thu hoạch 15 – 25 ngày, sản phẩm có thể giúp tạo ra những hạt gạo đồng loạt, to và sáng, kích thích quá trình hình thành tinh bột trong hạt. Ngoài ra, sản phẩm cũng giúp cải thiện sức đề kháng của cây lúa và hạn chế sự phát triển của các bệnh như khô văn, lem lép hạt, khô cổ bông hay cháy bìa lá.
Sử dụng Organic Bio Allicin vào giai đoạn này sẽ giúp đảm bảo cho sự phát triển và thu hoạch lúa một cách hiệu quả và ổn định.
>>> Xem thêm: Organic Bio Allicin Phân Bón Hữu Cơ Cho Cây Lúa
Trên đây là những thông tin về bệnh hại lúa, cách phòng trừ. Hy vọng cung cấp những thông tin hữu ích đến với bà con. Để tìm hiểu chi tiết sản phẩm bà con vui lòng liên hệ Hotline: 087. 688. 3197. Hoặc đăng ký mua ngay tại website: biovietnam.com.vn. Chúc bà con mùa màng bội thu!