Cảnh báo nguy cơ sâu bệnh hại lúa hè thu mùa mưa bão tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là một vấn đề cấp bách và cần được chú ý đặc biệt. Trong điều kiện thời tiết ẩm ướt và mưa nhiều, các loại sâu bệnh như rầy nâu, bệnh đạo ôn và bệnh bạc lá có xu hướng phát triển mạnh mẽ, gây hại nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng lúa.
Để giảm thiểu tác động của sâu bệnh, nông dân cần thực hiện các biện pháp phòng trừ kịp thời và hiệu quả. Việc theo dõi tình hình thời tiết, kiểm tra đồng ruộng thường xuyên và sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật phù hợp là rất quan trọng. Ngoài ra, áp dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến, như việc sử dụng phân bón hữu cơ và các biện pháp sinh học, cũng góp phần nâng cao sức đề kháng cho cây lúa.
Sự kết hợp giữa quản lý dịch hại tổng hợp và các biện pháp phòng trừ hữu hiệu sẽ giúp bảo vệ mùa màng, đảm bảo vụ mùa hè thu tại ĐBSCL diễn ra thuận lợi và đạt hiệu quả cao, đồng thời bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Tình hình vụ lúa hè thu năm 2024
Ông Nguyễn Văn Hiền, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật An Giang, cho biết vụ hè thu năm 2024 toàn tỉnh đã xuống giống trên 228 nghìn ha, tăng 0,11% so với cùng kỳ năm trước.
Đến thời điểm hiện tại, An Giang đã thu hoạch được 22.808 ha lúa hè thu, với năng suất trung bình đạt 5,82 tấn/ha, tăng 0,07 tấn/ha so với cùng kỳ năm ngoái. Các diện tích lúa còn lại đang ở các giai đoạn sinh trưởng khác nhau, bao gồm giai đoạn đẻ nhánh, trổ bông và chín.
Dự kiến, đợt thu hoạch chính sẽ diễn ra vào cuối tháng 7/2024. Kết quả ban đầu cho thấy sự tăng trưởng ổn định trong năng suất lúa, điều này phản ánh sự nỗ lực của nông dân và các biện pháp kỹ thuật được áp dụng đúng đắn trong quá trình canh tác. Sự thành công này cũng là dấu hiệu tích cực cho ngành nông nghiệp của tỉnh trong năm nay.
Điều kiện tự nhiên ảnh hưởng như thế nào đến ĐBSCL?
Điều kiện tự nhiên tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) có ảnh hưởng trực tiếp và rõ rệt đến sự phát triển của cây lúa.
Đầu tiên, nhiệt độ cao là một thách thức lớn đối với cây lúa. Khi nhiệt độ vượt ngưỡng thích hợp, quá trình quang hợp của cây bị ảnh hưởng, làm giảm khả năng tích lũy dinh dưỡng và từ đó ảnh hưởng đến năng suất. Hơn nữa, nhiệt độ cao còn tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các loại sâu bệnh, gây hại cho cây lúa.
Thiếu nước ngọt là một vấn đề nghiêm trọng khác. Vào mùa khô, nguồn nước ngọt từ sông Mekong giảm sút, dẫn đến tình trạng nhiễm mặn ở nhiều khu vực. Nước mặn không chỉ làm giảm khả năng hấp thụ nước và dinh dưỡng của cây lúa mà còn gây ra hiện tượng ngộ độc muối, khiến cây lúa còi cọc, chậm phát triển và năng suất giảm sút.
Mưa bão thất thường là yếu tố thứ ba gây ảnh hưởng lớn đến cây lúa tại ĐBSCL. Mưa bão không chỉ gây ngập úng, làm chết cây lúa non mà còn có thể phá hủy các diện tích lúa đã trổ bông, dẫn đến mất trắng mùa màng. Ngoài ra, mưa bão còn tạo điều kiện cho các loại nấm bệnh phát triển mạnh, gây ra các bệnh hại như bệnh đạo ôn, bệnh bạc lá, làm giảm chất lượng và sản lượng lúa.
Những điều kiện tự nhiên này đòi hỏi người nông dân phải áp dụng các biện pháp canh tác khoa học và kỹ thuật tiên tiến để giảm thiểu tác động tiêu cực, bảo vệ mùa màng và duy trì năng suất ổn định.
>>> Xem thêm: Tác động của biến đổi khí hậu lên cây lúa
Các dịch bệnh hại lúa hiện nay tại ĐBSCL
Hiện nay, các dịch hại gây hại lúa tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đang là mối lo ngại lớn cho nông dân trong vụ mùa hè thu. Một trong những dịch hại chính là rầy nâu, loài côn trùng này hút nhựa từ thân và lá lúa, gây ra hiện tượng cây lúa bị héo, khô và chết. Rầy nâu còn là vector truyền bệnh virus lúa lùn xoắn lá, khiến cây lúa không thể phát triển bình thường và dẫn đến giảm năng suất nghiêm trọng.
Bệnh đạo ôn cũng là một trong những dịch hại quan trọng. Do nấm Pyricularia oryzae gây ra, bệnh này xuất hiện chủ yếu vào thời điểm lúa trổ bông và chín, gây ra các vết đốm nâu trên lá và cổ bông, làm giảm khả năng quang hợp và chất lượng hạt lúa.
Bệnh bạc lá, do vi khuẩn Xanthomonas oryzae gây ra, thường bùng phát mạnh trong điều kiện thời tiết ẩm ướt. Bệnh này làm cho lá lúa bị bạc trắng và khô dần, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình quang hợp và sức khỏe của cây lúa.
Sâu đục thân cũng là mối đe dọa lớn. Sâu non xâm nhập vào thân cây, đục rỗng phần bên trong, làm cây lúa bị gãy đổ và giảm năng suất. Chúng xuất hiện nhiều vào giai đoạn lúa đẻ nhánh và trổ bông.
Ngoài ra, chuột cũng là dịch hại phổ biến, gây hại lớn cho cây lúa bằng cách ăn hạt và cắn phá thân cây, làm giảm đáng kể sản lượng thu hoạch.
Những dịch hại này đòi hỏi nông dân phải áp dụng các biện pháp phòng trừ kịp thời và hiệu quả, bao gồm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật phù hợp, áp dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến và thực hiện quản lý dịch hại tổng hợp để bảo vệ cây lúa và đảm bảo vụ mùa bội thu.
Biện pháp quản lý các dịch bệnh gây hại lúa
Biện pháp quản lý các dịch hại gây hại lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) hiện nay đòi hỏi sự kết hợp giữa nhiều phương pháp khoa học và kỹ thuật để đạt hiệu quả cao nhất.
Một trong những biện pháp quan trọng là việc áp dụng quản lý dịch hại tổng hợp (IPM). IPM bao gồm việc sử dụng các phương pháp sinh học, cơ học, hóa học và kỹ thuật canh tác để kiểm soát dịch hại một cách bền vững và an toàn cho môi trường.
Sử dụng các loài thiên địch như bọ rùa, ong ký sinh và các loại nấm có ích là biện pháp sinh học hiệu quả để kiểm soát rầy nâu và sâu đục thân. Việc bảo tồn và phát triển các loài thiên địch trong hệ sinh thái ruộng lúa giúp giảm sự phụ thuộc vào thuốc bảo vệ thực vật hóa học.
Áp dụng các biện pháp cơ học như sử dụng bẫy đèn để bắt côn trùng gây hại, và thường xuyên vệ sinh đồng ruộng để loại bỏ nơi cư trú của chuột và sâu bệnh cũng là những biện pháp cần thiết. Nông dân cần kiểm tra đồng ruộng thường xuyên để phát hiện sớm và xử lý kịp thời các ổ dịch hại.
Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật cần được thực hiện theo nguyên tắc 4 đúng: đúng thuốc, đúng liều, đúng lúc và đúng cách. Việc này không chỉ giúp tiêu diệt hiệu quả sâu bệnh mà còn giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người. Nông dân cần được hướng dẫn và đào tạo về việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật một cách an toàn và hiệu quả.
Bên cạnh đó cần bổ sung thêm đầy đủ dinh dưỡng cho cây lúa. Mỗi giai đoạn của cây lúa đều cần dinh dưỡng để phát triển khoẻ mạnh, tăng sức đề kháng chống sâu bệnh cho cây lúa. Hệ sinh thái dành cho lúa của Bio Việt Nam đã giúp bà con nông dân giải quyết được vấn đề này. Bộ 3 sản phẩm: Bio Siêu Đẻ Nhánh – Bio Siêu Rước Đòng – Organic Bio Allicin với thành phần 100% hữu cơ, không gây độc hại cho môi trường, cung cấp đầy đủ các dinh dưỡng quan trọng cho từng giai đoạn của cây lúa.
Bất kì giai đoạn nào cũng quan trọng, cần đảm bảo đủ chất dinh dưỡng cần thiết. Ngoài đất cung cấp dinh dưỡng thông qua rễ, thì lúa cũng cần cung cấp dinh dưỡng qua bộ lá.
Ngoài ra, áp dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến như trồng các giống lúa kháng sâu bệnh, luân canh cây trồng, và sử dụng phân bón hợp lý giúp nâng cao sức đề kháng của cây lúa, giảm nguy cơ bị tấn công bởi sâu bệnh. Kết hợp với việc quản lý nước tưới một cách hiệu quả, tránh để đồng ruộng bị ngập úng hay khô hạn kéo dài, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho cây lúa phát triển khỏe mạnh.
Tóm lại, quản lý dịch hại lúa ở ĐBSCL hiện nay cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các biện pháp sinh học, cơ học, hóa học và kỹ thuật canh tác, cùng với sự hướng dẫn và hỗ trợ từ các cơ quan chuyên môn, để đảm bảo vụ mùa bội thu và bền vững.