Chất kích thích sinh trưởng (KTST) của cây trồng có khả năng thẩm thấu sâu vào mô và tế bào của chúng. Và hiện chưa có giải pháp độc lập để loại bỏ chúng một cách triệt để. Khi tiêu thụ thực phẩm chứa KTST, lượng chất này tích tụ trong cơ thể dần dần. Và sau một thời gian dài có thể gây ra sự rối loạn về sinh lý và hóa học trong cơ thể con người, đồng thời gây ra nhiều bệnh nguy hiểm.
Có những loại chất kích thích sinh trưởng nào hiện nay?
Ngày nay, trên thị trường có xuất hiện hàng ngàn loại chất kích thích sinh trưởng (KTST) dành cho cây trồng, được đặt dưới nhiều tên thương mại khác nhau như: “Siêu ra rễ”, “Thuốc kích mầm”, “Thần dược siêu tăng trưởng”… Ngoài ra, một số loại phân bón lá cũng được biết đến với việc chứa một hàm lượng nhất định của chất KTST.
Tất cả các loại chất kích thích sinh trưởng (KTST) được đề cập đều chứa các hoạt chất chính như gibberellin (GA), auxin (NAA) hoặc cytokinin, chúng có vai trò quan trọng trong việc kích thích quá trình phân chia tế bào, mở rộng tế bào thực vật, thúc đẩy sự phát triển của hệ thống rễ, cành, chồi và tăng cường sinh trưởng cho cây trồng.
Các sản phẩm kích thích sinh trưởng (KTST) dành cho cây trồng. Đặc biệt là cho rau và quả, thường tập trung chứa các hoạt chất như axit gibberelic (GA3) để thúc đẩy quá trình giãn nở tế bào và tăng cường sự phát triển của cây trồng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các chất KTST không thể thay thế hoàn toàn cho phân bón và cũng có thể gây hại không kém gì thuốc trừ sâu.
Hệ quả khi lạm dụng chất kích thích sinh trưởng là gì?
Có thể khẳng định rằng nghiên cứu và sản xuất các sản phẩm kích thích sinh trưởng (KTST) cho cây trồng là một thành tựu quan trọng của công nghệ sinh học. Tuy nhiên, như mọi phát triển công nghệ khác, cũng tồn tại các rủi ro và hậu quả tiềm ẩn.
Sử dụng KTST đúng cách, vào thời điểm phù hợp, với liều lượng và phương pháp áp dụng chính xác, có thể tăng năng suất và hiệu suất trong sản xuất nông nghiệp.
Tuy nhiên, việc lạm dụng KTST, đặc biệt là không tuân thủ liều lượng, không đảm bảo thời gian cách ly tối thiểu giữa việc sử dụng và thu hoạch có thể gây ra những hậu quả không lường trước cho sức khỏe của người tiêu dùng. Từ những vấn đề nhẹ như ngộ độc thực phẩm đến những vấn đề nặng hơn như nguy cơ ung thư và tử vong có thể xảy ra.
Vấn nạn lạm dụng chất kích thích sinh trưởng trên cây trồng
Thực tế là, trong vài năm gần đây, tình trạng lạm dụng chất kích thích sinh trưởng (KTST) trên cây trồng vẫn phổ biến ở một số khu vực tại Việt Nam. Đặc biệt là trong việc sản xuất một số loại rau lá và rau ăn ngọn như rau muống, bí ngô, su su, rau cần… Điều này đã gây ra nhiều vụ ngộ độc thực phẩm đáng tiếc.
Bà con sử dụng phun lúa hoặc ngâm rau, củ, quả
Hầu hết các loại chất kích thích sinh trưởng (KTST) mà người dân thường sử dụng để phun hoặc ngâm rau quả, cũng như các chất điều tiết sinh trưởng khác được sử dụng trong giấm trái cây, thường được nhập lậu từ Trung Quốc. Nguyên nhân chính là do giá thành rất rẻ, chỉ cần bỏ ra một ít tiền đã có thể mua được đủ thuốc phun cho một diện tích lớn của cây lúa. Tuy nhiên, các loại thuốc này không được liệt kê trong danh mục cho phép của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn.
Sau khi được phun bằng các loại chất kích thích sinh trưởng (KTST) như đã đề cập, các loại rau sẽ tăng trưởng nhanh chóng trong vòng 2 – 3 ngày, mang lại sinh khối nhiều lần so với bình thường, với những cành lá dài, mập mạp, và màu xanh non bắt mắt. Hầu hết người dân sẽ thu hái rau trước thời gian quy định để bán, bởi nếu chờ đủ thời gian cách ly, rau quả sẽ mất đi sự tươi mới và hấp dẫn. Điều này đang tạo ra một “cái bẫy” không nhìn thấy được nhưng có hại cho sức khỏe. Không ít người tiêu dùng vẫn mắc phải hiểu lầm và mua các loại rau với vẻ ngoài mỡ màng như đã được mô tả
Một số biện pháp ngăn chặn lạm dụng chất kích thích sinh trưởng trong cây trồng
Để hiệu quả ngăn chặn và giảm thiểu sự lạm dụng chất kích thích sinh trưởng (KTST) trên cây trồng, đặc biệt là trên các loại rau quả, cần phải có sự hợp tác mạnh mẽ từ cộng đồng xã hội. Điều này bao gồm sự tham gia tích cực của nhà nước, nhà nông, nhà khoa học và các cơ quan truyền thông đại chúng.
Nhà nước cần cung cấp nguồn kinh phí đáng kể để hỗ trợ các dự án nghiên cứu, thử nghiệm và triển khai các mô hình sử dụng chất kích thích sinh trưởng (KTST) trên cây trồng nói chung và đặc biệt là trên cây rau quả. Đồng thời, cần thực hiện kiểm tra và giám sát chặt chẽ mọi nguồn cung cấp chất KTST thực vật nhập khẩu và lưu hành trên thị trường, đặc biệt là các loại có nguồn gốc từ Trung Quốc.
Cần thiết phải áp dụng các biện pháp pháp lý nghiêm ngặt đối với tổ chức và cá nhân kinh doanh, mua bán và sử dụng chất KTST thực vật không được liệt kê trong danh mục cho phép của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn.
Tăng cường các dự án khoa học cung cấp năng suất cây trồng
Cần tăng cường nghiên cứu khoa học để cung cấp cho nông dân các giải pháp kỹ thuật nhằm tăng cao năng suất cây trồng mà không phải sử dụng chất kích thích sinh trưởng (KTST). Đồng thời, cần phải nghiên cứu và đưa ra thông tin chi tiết về những hậu quả của việc lạm dụng KTST trong trồng trọt. Ngoài ra, cần hướng dẫn cho nông dân biết cách sử dụng KTST thực vật một cách hợp lý, an toàn và hiệu quả.
Các phương tiện truyền thông cần tiếp tục tăng cường việc thông tin và nâng cao nhận thức của nhà nông về nguy cơ và hậu quả tiềm ẩn của việc lạm dụng chất kích thích sinh trưởng (KTST) trong trồng trọt, đặc biệt là trong sản xuất rau quả. Cần nhấn mạnh rằng các loại KTST được sử dụng trên rau quả cũng có thể gây hại không kém thuốc trừ sâu. Do KTST thường thẩm thấu sâu vào các mô và tế bào thực vật mà không có cách xử lý triệt để. Dư lượng KTST tích tụ trong cơ thể con người một cách chậm rãi, dẫn đến sự rối loạn sinh hóa và sinh lý, có thể gây ra nguy cơ ung thư và ngộ độc thực phẩm. Nếu lượng dư thừa quá lớn, có thể dẫn đến tình trạng nặng và thậm chí tử vong.
Một số lưu ý khi sử dụng các loại KTST dành cho bà con
Bà con nhà nông cần chú ý và từ chối sử dụng các loại chất kích thích sinh trưởng (KTST) thực vật không có nguồn gốc rõ ràng. Chỉ nên sử dụng các loại chất KTST được phê duyệt trong danh mục của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho phép, và phải tuân thủ hướng dẫn sử dụng trên nhãn sản phẩm từ nhà sản xuất.
Chất KTST nên được áp dụng vào thời điểm phù hợp trên các loại cây trồng cụ thể, như cây lấy gỗ, cây ăn quả ở giai đoạn phát triển và trái non, cây lương thực trong quá trình sinh trưởng, rau ăn trái để tăng sản lượng quả, rau ăn lá khi cây còn trẻ, và trên hạt giống để kích thích mầm mống. Việc sử dụng KTST cần phải được kết hợp với việc cung cấp dinh dưỡng cân đối từ phân bón và đảm bảo thời gian cách ly tối thiểu trước khi thu hoạch. Tốt nhất là không sử dụng KTST trên các loại rau ăn lá, ăn quả và củ.
Hy vọng qua bài viết trên đây, giúp bạn đọc có thêm những thông tin hữu ích. Để tìm hiểu thêm chi tiết về sản phẩm phân bón hữu cơ, các dòng phân bón lá, phân bón gốc, bón lá đòng cho lúa. Bà con liên hệ Hotline: 087 633 8197 Hoặc truy cập website: biovietnam.com.vn để được hỗ trợ nhanh nhất.
CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT TƯ NÔNG NGHIỆP BIO VIỆT NAM
- Hotline: 0876 338 197
- 🌐Website: Biovietnam.com.vn
- ⏩ Fanpage: Công ty Bio Việt Nam
- ⏩ Tiktok: https://www.tiktok.com/@biovietnam.com
- ⏩ Youtube: https://www.youtube.com/@CongTyBioVietNam
- 🏤Địa chỉ nhà máy: Đội 1, thôn Cam 1, Xã Cổ Bi, Huyện Gia Lâm, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
- 🏤Địa chỉ Văn Phòng: Đội 1, thôn Cam 1, Xã Cổ Bi, Huyện Gia Lâm, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
- 🏤Địa chỉ Văn Phòng: Khu Đô Thị Kiến Hưng, Hà Đông, Hà Nội.
